Proteinler
Proteinler vücudumuzun yapı taşlarıdır. Beyin ve vücudun gelişmesi ve korunması için hayati önemi vardır. Kaslar,kemikler ve tendonlar proteinden yapılmışlardır. Proteinlerin yapımında enzimler biyokimyasal reaksiyonlar sağlarlar.
Protein içeren gıdalar yediğimiz zaman bu ürünler aminoasitlere parçalanırlar. Vücudumuzda kullandığımız 20 çeşit amino asit vardır. Bunlardan 8 tanesi esansiyel diye tabir edilmekte ve vücudumuzda üretilememektedir. Bunları gıdalarımız yoluyla alır ve kullanırız.
Her konuda olduğu gibi protein tüketiminde de dengeli olmak gerekmekte ne az ne de çok tüketilmelidir.
Proteinleri; et, balık, yumurta, peynir, fındık, fıstık, fasulye ve baklagillerden alırız.
Temel Amino asitler:
Triptofan:
Triptofan vücut için gerekli on esansiyel aminoasitten biridir. Sinir sisteminin mesaj üretiminde rolü vardır. Özellikle gevşeme ve uykuda önemli görevleri bulunur. Doğal bir rahatlatıcı olan triptofan normal uyku düzenine, anksiyete, depresyon, ruh hali dengesizliklerinin giderilmesine yardımcıdır. Bağışıklık sisteminin düzgün işlemesinde, migren tipi baş ağrılarında, iştahı düzenleyerek kilo kontrolünün sağlanmasında, büyüme hormonunu artırmakta ve çocuklardaki hiperaktiviteyi kontrol etmekte yeri vardır.
Seratonin seviyesini yükselterek;
• İştahı düzenler
• Daha iyi uykuya yardımcı olur.
• Ruh durumunu dengeler.
• Niasin eksikliğini önlemede yardımcı olur.
Eksikliğinde;
• Depresyon
• Anksiyete
• iritasyon
• sabırsızlık
• düşünmeden hareket etme
• konsantrasyon bozukluğu
• açıklanamayan kilo kaybı
• çocuklarda yavaş büyüme
• oburluk ,karbonhidrat tutkusu
• zayıf uyku
• uykusuzluk görülebilir.
Triptofan ile birbirini etkileyen besinler:
Triptofanın niasin ve seratonine dönüşebilmesi için vitamin-B6 ya ihtiyaç vardır. Ayrıca vitamin-C, folik asit, magnezyum, tirosin ve fenilalaninin triptofan metabolizmasında görevleri vardır.
Aşağıda sıralanan sağlık sorunlarının iyileştirilmesinde destek olmaktadır.
• Anksiyete
• Depresyon
• Baş ağrısı
• Uykusuzluk
• Gece kabusları
• Obezite
• Obsessiv/kompulsif bozukluk
• Ağrı
• Adet öncesi sendromu
• Yaşlılık bunaması
• Tourette’s sendromu
Birkaç yıl önce A.B.D‘de triptofan gibi bir suplement olan 5-htp üretildi. 5-htp de aynı triptofan gibi depresyon, uykusuzluk ve kilo kayıplarının tedavisinde kullanılmaya başlandı.
Diğer Temel aminoasitler:
Histidin
Hemoglobinde bol bol bulunur. Romatoid artrit, kansızlık, alerji ve ülser tedavisinde kullanılır. Sinir hücrelerini koruyan Miyelin kılıfının düzenli çalışmasını sağlar, kan basıncını düşürür ve vücudu ağır metallerden arındırmada yardımcıdır.İzolösin(Isoleucine)
Hemoglobin şekillenmesinde,kan şeker düzeyinin düzenlenmesinde ve stabil hale gelmesinde kas,cilt,kemik iyileştirmelerinde,fiziksel ve mental hasarları bulunanlarda eksikliği gözlenir.
Lösin (Leucine)
Valin ile kas, cilt ve kemik problemlerinin iyileştirilmesinde birlikte çalışır. Büyüme hormonunun üretiminde yeri vardır. Özellikle ameliyat sonrası iyileştirmelerde katkı sağlar.
Lisin (Lysine)
Yeterli kalsiyum emilimini ve yetişkinlerde nitrojen dengesini gerektiği gibi olmasında yeri vardır. Soğuk algınlığı, herpes virüsü ile savaşmamıza da yardımcıdır .ayrıca kanda yüksek trigliseritin düşürülmesinde de rol oynar.
Methiyonin(Methionine)
İyi bir antioksidan ve sülfür kaynağıdır. Cilt, tırnak, saç hasarlarının onarılmasında, beyne , kalbe ve böbreklere giden kan akımını engelleyen karaciğer ve arterlerde bulunan yüksek orandaki yağın yıkılmasında yardımcıdır. kurşun gibi zararlı ağırmetallerin atılımında yardımcıdır. Şizofreniklerin beyninde hatalı mesajlar oluşmasına neden olan vücuttaki histamin düzeylerinin düzenlenmesinde görevi vardır.
Fenilalanin(Phenylalanine)
Beyinde sinir hücreleri arasında iletişimde kullanılan nöroepinefrin adlı kimyasalın üretiminde kullanılır. ruh hali dengesizlikleri, acı hissinin olmaması, hafıza, öğrenme, depresyon, migren ağrıları, artrit, obezite, parkinson, şizofreni ve menstural krampların tedavisinde kullanılır.
Treonin(Threonine)
Vücuttaki protein dengesinin düzenli işlemesinde yardımcıdır.karaciğerde yağın çoğalmasını engelleyen methiyonin ve aspartik asit ile birlikte olduğu zaman lipotropik ve karaciğer fonksiyonlarına yardımederek özümseme ve metabolizmayı destekler.ayrıca diş minesi,elastin ve kolojen oluşumunda önemli yeri vardır.
Valin(Valine)
kas metabolizması ,koordinasyonu, doku tamiri ve kas dokusu tarafından enerji kaynağı olaral kullanılan vücutta nitrojen dengesinin sağlanmasında rolü vardır. karaciğer ve safra kesesi tedavisinde, mental dinçlikte yardımcıdır.
Diğer Aminoasitler
Sistein:
Sistein sülfür içeren bir aminoasittir. Zararlı toksinlerin atılımında, radyasyon hasarından korunmada,alkolden, uyuşturucu sigara gibi toksik maddelerden zarar gören karaciğer ve beyni korumada, romatoid artrit ve zarar görmüş kan damarlarının tedavisinde , kas yapımı ve yağ yakımı metabolizmasında önemli görevleri vardır.
Gıdalarda doğal olarak bulunduğu gibi vücutta methiyonin amino asidi tarafından da üretilir. Sisteinin üretiminde methiyonin önce SAM’e (S- adenosyl methiyonin) dönüşür. SAM daha sonra homosisteine dönüşür. Homosistein serinle birlikte reaksiyona girerek sisteini oluşturur.
Sistein üretiminde çeşitli besinlerin alakası vardır. Methiyonin, Vitamin B6, Vitamin B 12, SAM ve folik asit eksikliği sisteinin yeterince üretilmesini engellerler.
Faydaları:
• Vücudun kimyasallardan ve ağır metallerden detoksunu sağlar.
• Hücreleri serbest radikallerin zararından korur.
• Akciğerlerdeki fazla mukusu engeller.
Özellikle bronşitin ve diğer solunum yolu hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
Sık soğuk algınlığı olduğu durumlarda sistein miktarını artırmakta fayda vardır.
Sistein suplementi NAC olarak intavenöz verildiğinde göğüs ağrısı için kullanılan nitrogliserine tahammülü engelleyebilir. Bu durumda maalesef çeşitli baş ağrılarına neden olabilirler.
Sistein suplementleri kortikosteroidler ve antienflamatuvar ilaçlar ile birlikte kullanıldığında aktivitelerini yükseltebilirler.
Hepatit C’nin tedavisinde kullanılan interferon’un etkisini artırır.
Aşağıdaki sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılır:
• Akut nefes alma sıkıntılarında
• Astım
• Kanser
• katarakt
• Saç kaybı
• Kalp hastalıkları
• Ağır metal toksisitesinde
• HIV/AIDS
• Karaciğer rahatsızlıkları
• Parkinson
• Sedef hastalığı
• Romatoid artrit
• Viral enfeksiyonlar
nitrogliserine tahammülü engelleyebilir. Bu durumda maalesef çeşitli baş ağrılarına neden olabilirler.
Sistein suplementleri kortikosteroidler ve antienflamatuvar ilaçlar ile birlikte kullanıldığında aktivitelerini yükseltebilirler.
Hepatit C’nin tedavisinde kullanılan interferon’un etkisini artırır.
Aşağıdaki sağlık sorunlarının tedavisinde kullanılır:
• Akut nefes alma sıkıntılarında
• Astım
• Kanser
• katarakt
• Saç kaybı
• Kalp hastalıkları
• Ağır metal toksisitesinde
• HIV/AIDS
• Karaciğer rahatsızlıkları
• Parkinson
• Sedef hastalığı
• Romatoid artrit
• Viral enfeksiyonlar
Sistein içeren gıdalar: Kümes hayvanı eti, yoğurt, yumurta sarısı, kırmızı biber, sarımsak, soğan, brokoli, Brüksel lahanası, yulaf ve tahıllar.
Alanin (Alanine )
Periferden Karaciğere nitrojenin transferinde ve glükoz metabolizmasında önemli rol oynar.
Arginin(Arginine)
Bağışıklık sisteminin çok önemli elemanı olan T hücrelerini üreten timus bezinin aktivitesini ve büyüklüğünü artırarak kanser ve tümör oluşumunu yavaşlatabilirler. Karaciğer detoksunda ve kas oluşumunda, insülin metabolizmasında ve artrit tedavisinde görevleri vardır. Ayrıca penisdeki kan akışını yükselterek doğal viagra görevi vardır.
Aspartikasid(Asparticacid)
Depresyon, kronik yorgunluk sendromunda yardımcıdır. Vücudun dayanma gücünü artırır. Hücre oluşumu, metabolizması ve yenilenmesinde rolü vardır.Toksinleri kan yolu ile vücuttan uzaklaştırarak karaciğeri korur ve daha genç görünmemize yardımcı olur.Yararlı mineralleri sindirim sistemi duvarından kolayca geçirerek, hücre ve kan içine girip genetik bilgileri taşıyan RNA ve DNA nın fonksiyonlarına yardımcı olur.
Glisin(Glycine)
Kas dejenerasyonunu yavaşlatır. Glikojen deposunu güçlendirir. Santral sinir sistemi ve bağışıklık sistemini destekler.Doku hasarının tamirinde kullanılır.
Ornitin (Ornithine)
Büyüme hormonunun salgılanmasını çabuklaştırır. Sağlıklı bağışıklık sistemi, amonyak detoksifikasyonu, karaciğer yenilenmesi, insülin salgılanmasını
Uyarma gibi işlevleri vardır.
Prolin(Proline)
Yaşla birlikte azalmaya başlayan kollajen dokusunun üretimini sağlayarak cilt dokusunu geliştirir. Kemiklerin eklem yüzeylerindeki kıkırdak dokunun iyileşmesinde, tendonların ve kalp kasının kuvvetlenmesinde Vitamin-C ile birlikte çalışır.
Serin (Serıne)
Yağ ve yağ asidi metabolizmasının düzenli işlemesi,kas gelişimi ve bağışıklık sisteminin sağlıklı işlemesi için ihtiyaç duyulan bir aminoasidtir.Sinir liflerini koruyan myelin kılıflarının bileşenidir. RNA ve DNA da hücre şekli ve fonksiyonları için önemlidir. Serumdaki antikor özelliğine sahip proteinler ve vücuda giren yabancı maddelere karşı koymak için üretilen antikorların üretimine yardımcıdır.
Taurin (Taurine)
Sindirim sisteminde yağların özümsenmesi için gerekli safra salgısının bileşenidir. Kalp kasını kuvvetlendirir, görüşü güçlendirir, aterosklerosuz, ödem, kalp hastalıkları, hipertansiyon, hipoglisemi gibi rahatsızlıklarda kullanılır. Ayrıca gıdalarla alınan sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyumun düzenli kullanımı için hayati görevleri vardır. Anksiyete, epilepsi, hiperaktivite, zayıf beyin fonksiyonları ve nöbetlerin tedavisinde yeri vardır.
CBS geninde mutasyonu olan kişilerin çok düşük dozlarda kullanması gerekir. Zira sülfür içerdiği için vücutda fazlasının nörotoksik etkileri olan amonyak ve sülfit oranını artırabilir.
Tirozin (Tyrosine)
Adrenalin ve dopaminin ön maddesi olan tirosin ruh durumunu dengeleme, metabolizmayı uyarma, iştahı baskılama, vücut yağını azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca saç ve cilde renk veren melanin maddesinin üretimi, böbrek üstü, tiroid ve hipofiz bezi fonksiyonları için gereklidir. Kronik halsizlik, anksiyete, başağrıları, alerjiler ve uyku hastalığının (narkolepsi) tedavisinde yeri vardır.
Glutamik asid (Glutamic acid )
Santral sinir sistemi, beyin ve omurilik için uyarıcı bir nörotransmitterdir. Beyin için yakıt görevi gören yağ ve şeker metabolizmasına ve omurilik sıvısı vasıtası ile beyine potasyumun geçişine yardım eder. Epilepsi, mental retardasyon, kas yetersizliği ve ülser tedavilerinde kullanılır.
Glutamin (Glutamine)
Glutamin bir başka aminoasid olan glutamik asid veya glutamatdan vücut tarafından sentezlenir. Kas dokusunda ve kanda en bol bulunan aminoasittir. Özellikle sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Son yıllarda atletler arasında çok popülerdir. Egzersiz sonrası vücudun eski formuna kavuşması sürecini hızlandırdığına inanılmaktadır. Vücut glutamatdan glutamin üretirken kandaki amonyak düzeyini de azaltır. Glutamin, glutatyona glikojen sentezinde ön madde olarak hizmet eder ve DNA ve RNA yapmak için kullanılan nükleotidlerin üretimi için nitrojen tedarik eder.
Kişinin besinlerle doğal olarak aldığı glutamininden kaynaklanan herhangi bir sorun gözlenmemektedir. Hatta günlük olarak 10 mg civarında suplement olarak alınmasının da güvenli olduğu görüşü hakimdir. Ancak Tolare edilebilen enyüksek değerin ne kadar olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bunun yanı sıra bazı araştırmalara göre intravenöz olarak alınan glutamin suplementinin kullanıldığı dönemde karaciğer enzimlerinin geçici olarak arttığı gözlenmiş, kesildiğinde bu toksisite işaretinin ortadan kalktığı belirlenmiştir. Mono sodyum glutamata (MSG) hassasiyeti olan kişilerin glutamat suplementleri almamaları gereklidir. Ayrıca Epilepsi, bipolar bozuklukluğu bulunan kişilerin de glutamin suplementleri kullanırken ihtiyatlı olmaları gerekir.
Glutamin eksikliği yaygın olarak görülen bir durum değildir. Bununla birlikte enfeksiyonlara ya da ciddi yanık olaylarına bağlı fiziksel travmalarda glutamin sevyeleri düşer. Ayrıca barsak geçirgenlik problemi, zayıf bağışıklık sistemi gibi kişisel zayıflık sergileyen kişilerde de yetersizliği görülebilir.
• Barsak yapısının sağlıklı işlemesini sağlar
• Anahtar bir antioksidan olan glutatyon üretimine yardım eder.
• Vücudunuzdaki asid –baz dengesinin düzgün olmasını sağlar.
• Kas kütlenizin sağlıklı olmasına yardım eder.
• Depresyon , şizofreninin tedavisinde yararlanılır.
• Ülserlerin iyileşme süresini kısaltmak için kullanılır.
• Yorgunluk, halsizlik durumlarında destekleyici olarak kullanılabilmektedir.
Ancak Nörolojik gelişim bozukluğu olan pek çok hastada GABA/GLUTAMAT dengesi hayatidir.
EKSİTOTOKSİN KONTROLU ŞART:
Nörotransmitterler: GABA/Glutamat Balansı;
Ruh halimiz ,enerji seviyemiz,mental stabilite,konuşma,motor sorunları uyku ve hormonal fonksiyonların nörotransmitter balansı ile yakın ilgi vardır.
Noradrenalin ve glutamat gibi stimüle eden, Serotonin ve GABA gibi inhibitör olan nörotransmitterler beynin balansı için önemlidir.
Stimüle eden nörotransmitterler ile inhibütör nörotransmitterlerin dengede olmaması beyni fazla stimüle etmeye ya da inhibe etmeye neden olur. Stimülanlar artarsa yeterince relaks olamaz. Çünkü inhibitör partner deplese olur.
Tersi durumda depresyon, letarji ve benzeri durumlar izlenebilir