Bazen, uzmanlığım olmayan konulardan da sorular alıyorum.
“ Otizmli çocuğu olan annenin emeklilik hakları nelerdir ya da yaş sınırı var mıdır ?” gibi… Takdir edersinizki bu soru beni fazlası ile aşar….
Bu tür konularda elbet bilgim son derece yetersiz. Ancak otizmlilerin ve ailelerinin sorunlarını, yasal haklarını en iyi bilen bir uzman arkadaşımız var. Sağolsun kendisi bizim için mesai harcadı ve aşağıdaki bilgileri gönderdi.
Saygıdeğer Avukat J.Işıl Bagatur ve Bagatur Avukatlık Bürosu çalışanlarına çok çok teşekkür ederiz.
Haydi okuyalım bakalım, haklarımız nelermiş…
Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Kısaca yanıt olumlu
YAŞLILIK AYLIĞI ALMA ŞARTLARI
İlk defa 30.04.2008 tarihinden sonra sigortalı sayılanlara;
*Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
*Hizmet akdine tabi olarak sigortalı sayılanlar (işçiler) için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır.
Yukarıda belirtilen yaş şartlarını;
1/1/2036 ile 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
1/1/2038 ile 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
1/1/2040 ile 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
1/1/2042 ile 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
1/1/2044 ile 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
1/1/2046 ile 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,
olarak uygulanır.
*Yaş hadlerinin uygulanmasında yukarıda belirtilen prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
*Sigortalılar, yukarıda belirtilen yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabilirler.
Bunlardan;
30.04.2008-31.12.2008 arasında sigortalı sayılanlar için 4600 gün,
01.01.2009-31.12.2009 arasında sigortalı sayılanlar için 4700 gün,
01.01.2010-31.12.2010 arasında sigortalı sayılanlar için 4800 gün,
01.01.2011-31.12.2011 arasında sigortalı sayılanlar için 4900 gün,
01.01.2012-31.12.2012arasında sigortalı sayılanlar için 5000 gün,
01.01.2013-31.12.2013 arasında sigortalı sayılanlar için 5100 gün,
01.01.2014-31.12.2014 arasında sigortalı sayılanlar için 5200 gün,
01.01.2015-31.12.2015 arasında sigortalı sayılanlar için 5300 gün,
01.01.2016- dan sonra sigortalı sayılanlar için 5400 gün prim ödenmiş olması gerekmektedir.
Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten(31/5/2006 ) sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları
MADDE 28- Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:
a) Yaşlılık aylığı bağlanması.
b) Toptan ödeme yapılması.
(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) İlk defa bu Kanuna göre sigortalı sayılanlara;
a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır.
b) (a) bendinde belirtilen yaş şartı;
1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU
Yaşlılık sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları
MADDE 28- Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:
a) Yaşlılık aylığı bağlanması.
b) Toptan ödeme yapılması.
(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) İlk defa bu Kanuna göre sigortalı sayılanlara;
a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır.
b) (a) bendinde belirtilen yaş şartı;
1) 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61,
2) 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
3) 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63,
4) 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64,
5) 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65,
6) 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65,
7) 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65,
olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanmasında (a) bendinde belirtilen prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
Sigortalılar, ikinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabilirler. (1)
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
–––––––––––––
(1) 17/4/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle; bu fıkrada yer alan “yaş hadlerine” ibaresinden sonra gelmek üzere “65 yaşını geçmemek üzere” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
9804
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için ikinci fıkrada belirtilen yaş şartı 55 olarak uygulanır.
55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanırlar. (1)
(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
(Değişik sekizinci fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalının çalıştığı işten ayrıldıktan, (b) bendinde belirtilen sigortalının sigortalılığa esas faaliyete son verip vermeyeceğini beyan ettikten sonra yazılı istekte bulunmaları, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalıların ise istekleri üzerine yetkili makamdan emekliye sevk onayı alındıktan sonra ilişiklerinin kesilmesi şarttır.
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için ayrıca, yazılı talepte bulunduğu tarih itibarıyla genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması zorunludur. (1)
Bu maddenin uygulamasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Av. J.Işıl Bagatur
Bagatur Avukatlık Bürosu
Yapı Kredi Emekli Sandığı İş merkezi
No:71/ kat:7 Osmanbey
90 212 247 37 67
